Voorspelbare arbeidsvoorwaarden 1 augustus 2022
De nieuwe wettelijke regels vloeien voort uit de Wet implementatie EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden. Het doel is om werknemers met een geheel of grotendeels onvoorspelbaar arbeidspatroon een minimaal niveau van voorspelbaarheid te geven.
Werkgevers mogen niet langer van werknemers verlangen om vaak op onvoorspelbare momenten te werken. Deze wetswijziging heeft vooral gevolgen voor werknemers met een oproepcontract. Werkgevers moeten er dus (nóg) meer aan doen om een zo voorspelbaar mogelijk werkpatroon te creëren. In ieder geval moet worden gewerkt met referentie-uren en -dagen en moet een werkverzoek vier dagen van tevoren worden gedaan.
Alleen verplicht werken op referentie-uren en -dagen
Referentie-uren en -dagen zijn dagen en tijdstippen waarop de werkgever de werknemer kan verplichten te komen werken. Er is sprake van een geheel of grotendeels onvoorspelbaar werkpatroon als de werkgever in belangrijke mate direct of indirect bepaalt wanneer werknemers het werk verrichten. Dit geldt voor werknemers met een oproepcontract maar ook voor werknemers met overeenkomsten met een vaste arbeidsduur en een vast loon bij wie niet vooraf is vastgesteld op welke momenten zij moeten werken. Werkgevers kunnen deze werknemers in principe alleen op de vastgelegde referentiedagen en -tijden inplannen. Op alle andere dagen zijn zij niet verplicht om te komen werken.
Recht op loon bij late afzegging werkgever
Omdat werknemers met een vaste arbeidsduur en een vast loon maar zonder duidelijkheid over de werkdagen en werktijden niet dezelfde wettelijke bescherming genoten als oproepkrachten, gelden er voor deze contracten nog een aantal aanvullende maatregelen. Zo moet een werkgever de werknemer, net als bij een oproepovereenkomst, uiterlijk vier dagen vóóraf duidelijkheid geven over de te werken dagen en tijdstippen. Zegt een werkgever binnen de vier dagen af dan heeft de werknemer alsnog recht op loon.
Verzoek ingewilligd als werkgever niet reageert
Is een werkpatroon onvoorspelbaar? Dan mag een werknemer, mits 26 weken in dienst, een verzoek tot voorspelbare arbeidsvoorwaarden indienen. De werkgever hoeft hier niet mee in te stemmen. Wel moet de werkgever binnen de termijn (van één maand) schriftelijk en gemotiveerd reageren. Als de werkgever te laat reageert, wordt het verzoek aan de werknemer toegewezen. De werknemer mag vanaf een dienstverband van 26 weken maximaal één keer per jaar een verzoek doen voor een vorm van arbeid met meer voorspelbare arbeidsvoorwaarden. Zo kan een werknemer met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd bijvoorbeeld verzoeken om een overeenkomst voor onbepaalde tijd. Of kan een oproepkracht bijvoorbeeld verzoeken om een arbeidsovereenkomst met een vaste arbeidsduur. Als een werkgever tien of meer werknemers in dienst heeft, moet hij binnen een maand schriftelijk reageren op het verzoek. Reageert een werkgever niet, dan wordt de arbeidsovereenkomst aangepast volgens het verzoek van de werknemer. Voor werkgevers met minder dan tien werknemers geldt een reactietermijn van maximaal drie maanden.